Zo lek als een laptop ... ?

[Bliksem]

Overigens wil ik nog even ingaan op wat Bliksem eerder in dit draadje opmerkte, namelijk dat het wel meevalt met virussen in Windows, omdat hij er nog nooit één heeft aangetroffen. Dat getuigt van een gevaarlijke argeloosheid..... Hoe effectief denk je dat een virusscanner is, in het opsporen van virussen?

Antivirus in Windows is beter dan niks, maar daar is dan ook wel zowat alles mee gezegd. In Linux heb je die meuk gelukkig sowieso niet nodig:
https://sites.google.com/site/computertip/veiligheid

Op mijn oude computer heb ik wel eens een virus meegemaakt. Ik weet dat mijn virusscanner niet altijd alles scant, maar daarvoor heb ik nog een trucje.

Zoals jij dit stukje tekst schrijft durf ik te concluderen dat je een verfent windows gebruiker bent en nog maar pas met Linux bekent bent.

Anders had je geweten dat Linux een totaal andere wereld is toz van windows en daarom ook niet net zo makkelijk als windows besmet kan raken of kan vervuilen......

Zelfs als je een 1/2 jaar of langer je update's zou negeren zou je nog niet zo makkelijk besmet kunnen raken als met windows.

Als je voor familie een computer in orde maakt ergo mensen die totaal digibeet zijn, kan je de handel zo instellen dat Linux altijd op ieder moment automatisch update.

En op je laatste vraag ?
Neen niet voor nu en niet voor de toekomst zal Linux net zo makkelijk te besmetten zijn, of dezelfde kant opgaan als met windows, domweg omdat Linux een andere wereld is en de mogelijkheden zeer beperkt zijn, en fouten binnen een paar uur verholpen worden.

Ik ken Linux al meer dan 5 maanden  Je mag me noemen hoe je wil, maar ik kan er niet tegen als mensen zoveel slechte dingen over Windows zeggen als ze het een lange tijd niet hebben gebruikt. Je lijkt heel er een fervent Linux gebruiker, die in verloop van tijd alleen maar slechte verhalen hoort.

~Het lijkt wel of de meeste Linux gebruikers Windows haten, omdat ze Linux 'perfect' of beter vinden. Maar geen enkel OS is beter, want dat verschilt per persoon. Als je niet wist wat Windows was, zou je ook waarschijnlijk niet weten wat je fijn vind aan Linux.
Als je mij uiteindelijk zou vragen welk OS ik fijner vind, zou ik niet kunnen kiezen, want ik vind Windows en Linux fijn om te gebruiken.  Mijn ouders hebben het verboden om Linux te installeren op mijn surface 2 tablet, dus had ik na wat testjes een goede live USB stick gemaakt zodat ik veilig gewoon Linux erop kan gebruiken 

[Henkp]

@femke98, ik ben ook chronisch pijnpatiënt  al vanaf 1998 in de WAO tot ruim 3 jaar geleden overgegaan naar de AOW maar daar is de pijn niet mee verdreven.
Dus die klusjes zit ik ook echt niet meer om verlegen, ik heb al genoeg moeite om mijn tuin bij te houden.
Maar ik zeg maar zo niet klagen maar dragen!. 

En wat Windows betreft, voor mij hoeft het echt niet meer. Alleen als we Windows niet hadden gehad, dan waren er nu ook niet zoveel programma's voor de Computers geschreven, al zijn er genoeg met narigheid er in de laatste jaren. Dus ieder nadeel heeft ook zijn voordeel! 

[Ron]

Men vergeet dat ook zij met Windows zijn begonnen

Toen Windows kwam, had ik 20 jaar ervaring met IT.
Het eerst "echte" OS voor mij was CP/M 2.2 en ik heb de release van 3.0 nog meegemaakt.
Dat was pas een revolutie, door bank-switching kon het meer dan 64k geheugen aan.

[Joris Donders]

Mede om vele argumenten van diverse hoeken vind ik persoonlijk de dualboot optie de meest ideale;

Linux voor online doeleinden, en Windows voor zeer beperkte en strikte on - en, vooral, offline doeleinden.
Beter dan te klussen met Wine, Bordeaux, CrossOver, enzovoort is het gewoon een Windows hebben op een kleine partitie of VM gewoon superieur voor een computergebruiker.

Kleine noot; ik heb ook ongeveer de ganse cyclus van WXP (pro) gedraaid zonder 1 buitenechtelijk probleem te hebben gehad. Maar op avontuur gaan met die W-installatie deed ik uiteraard ook niet .

Nu met de prospects op het werk is iedereen gelukkig dat ik dat doe met een Xubuntu - installatie die nooit maar dan nooit een probleem kent. Mijn directe collega die quasi identiek werk aflevert werkt met een W7 en op heden is die computer 6x moeten hersteld worden door de IT-eindverantwoordelijke en steeds omwille van ongekende zooi (malware/ virus/ ...) op zijn systeem. Mijn Xubuntu ligt dagelijks onder vuur van het internet (ik neem nu de hoog risico dingen op me) en die installatie draait van de dag van uitgifte van 14.04
Ik wil maar zeggen; vanuit de praktijk leren we dat werken met online doeleinden Linux gewoon superieur is tov Windows.

[Vistaus]

Maar geen enkel OS is beter, want dat verschilt per persoon.

Exactemento

Mijn ouders hebben het verboden om Linux te installeren op mijn surface 2 tablet

Lolwut. Hoe kunnen je ouders je dat verbieden? Op de Surface 2 kun je helemaal geen Linux zetten. Of bedoel je de Surface Pro 2? Daar kan het wel op ja, al draait het iets minder goed dan op de Surface Pro 3 (ik heb de Surface Pro 3 ).

[Vistaus]

Men vergeet dat ook zij met Windows zijn begonnen, niet wetende dat er iets anders was.

Ik denk dat je dat niet helemaal op voorhand kunt zeggen. Er zijn ook mensen in de Linux-community die van Mac OS 9/OSX, AmigaOS of DOS zijn overgeschakeld naar Linux (hetzij in de jaren 90, hetzij nu).

[Gandyman]

Zoals jij dit stukje tekst schrijft durf ik te concluderen dat je een verfent windows gebruiker bent en nog maar pas met Linux bekent bent.

Anders had je geweten dat Linux een totaal andere wereld is toz van windows en daarom ook niet net zo makkelijk als windows besmet kan raken of kan vervuilen......

Zelfs als je een 1/2 jaar of langer je update's zou negeren zou je nog niet zo makkelijk besmet kunnen raken als met windows.

Als je voor familie een computer in orde maakt ergo mensen die totaal digibeet zijn, kan je de handel zo instellen dat Linux altijd op ieder moment automatisch update.

En op je laatste vraag ?
Neen niet voor nu en niet voor de toekomst zal Linux net zo makkelijk te besmetten zijn, of dezelfde kant opgaan als met windows, domweg omdat Linux een andere wereld is en de mogelijkheden zeer beperkt zijn, en fouten binnen een paar uur verholpen worden.

Ik ken Linux al meer dan 5 maanden  Je mag me noemen hoe je wil, maar ik kan er niet tegen als mensen zoveel slechte dingen over Windows zeggen als ze het een lange tijd niet hebben gebruikt. Je lijkt heel er een fervent Linux gebruiker, die in verloop van tijd alleen maar slechte verhalen hoort.

Even voor jouw beeldvorming,
Ik ben 58 jaar en ben al met computers bezig sinds ze gemaakt werden, puur door mijn electronica hobby....
Ik was de 1e in Nederland die in 1983 een Commodore 64 kB ombouwde naar 128kB door simpelweg de geheugen chips eruit te solderen en nieuwe erin te solderen en de software aan te passen.

Toen nog lang gewerkt met DOS (QDOS- Quick Dirty Operating System) en toen kwam windows uit op 3 floppy's  .........

MAW - Ik werk waarschijnlijk al langer met computers en met windows als dat jij oud bent..... en weet alles van Windows...

Ik werk ook al heel lang met Linux (Debian is mijn favo) , echter omdat er geen fatsoenlijke desktop was heb ik het nooit op mijn normale pc gehad.
Pas toen de desktop netjes en werkbaar werd en uiteindelijk Mark met Ubuntu uitkwam is het definitief op mijn PC gekomen en is windows door het raam eruit geflikkert.
Alleen in VB heb ik het nog om windows software voor mijn werk te testen maar voor de rest komt er geen windows meer in huis,
ik heb al genoeg ramen in mijn huis.... 

~Het lijkt wel of de meeste Linux gebruikers Windows haten, omdat ze Linux 'perfect' of beter vinden. Maar geen enkel OS is beter,
want dat verschilt per persoon.

Nee niet waar,
Linux is superieur aan windows.
Windows is een leuk programma, ooit gemaakt voor de consument, zit vol fouten, is nooit afgemaakt en de consument die het tegen betaling mag gebruiken (want je word nooit eigenaar van de aangekochte software) word ook nog eens gevraagd om alle fouten te melden aan Microsoft.
Waardoor je dus onbetaald werk voor hun doet.
Als je de lijst met built nummers bekijkt zul je al zien dat er nooit een stabiele versie uitgegeven word, simpelweg omdat ze de software niet afmaken.

Windows is niet gemaakt voor jouw of mijn plezier, windows is gemaakt om geld aan te verdienen.
Is nix mis mee, maar ik word er een beetje gek van dat ik mijn PC niet kan vertrouwen en dagelijks uren bezig ben om dat ding goed aan het werk te houden....
Ik zit liever met een pot sop op de bank naar een film te kijken....

Als je niet wist wat Windows was, zou je ook waarschijnlijk niet weten wat je fijn vind aan Linux.

Precies, ik weet heel goed wat windows is en ken het uit en ten treure en heb er al een boel last mee gehad......
Vandaar dat ik uit ervaring kan zeggen dat windows waardeloos is en dat Linux goed is.

Als je mij uiteindelijk zou vragen welk OS ik fijner vind, zou ik niet kunnen kiezen, want ik vind Windows en Linux fijn om te gebruiken.  Mijn ouders hebben het verboden om Linux te installeren op mijn surface 2 tablet, dus had ik na wat testjes een goede live USB stick gemaakt zodat ik veilig gewoon Linux erop kan gebruiken 

Of je iets fijn of mooi vind is een smaak en een beleving, en dat is voor ieder mens anders, en daar valt ook niet over te twisten.
Ik heb het puur over kwaliteit en niet over smaak of gevoel...

Waarom je ouders verbieden Linux te installeren op die tablet kan ik alleen maar naar raden ?
Dat ding kost geld en ze zijn bang dat je hem kapot maakt kan bijv. zo'n reden zijn ...... 

Jouw ouders weten ook niet wat Linux is anders hadden ze je wel gesmeekt om het erop te zetten   

Tot Slot:

Ik werk nog dagelijks op mijn werk met windows......
Windows XP en windows vista op een 42 tal tablet's en laptops....

En het bedrijf zelf werkt met windows 7 Enterprise....

1 groot drama en gedrocht en onwerkbaare langzame klote zooi.....
Van alles werkt er nix meer goed.....

Maagoed... dit alles voor jouw beeldvorming, dat ik zelfs nu terwijl ik thuis geen windows meer gebruik toch een ongezouten mening heb over het slechtste stuk software OOIT gemaakt.
 

[PKing]

Toch geeft het geen pas om Windows, of om het even welk ander OS neer te sabelen.
Iedereen roept maar dat ze zoveel tijd kwijt waren aan allerlei updates/onderhoudsdingen, en ja ik deed dat ook voor de computers hier in huis op een zaterdag eens in de zoveel tijd.

Maar mijn eigen computer was ik dan weer niet zoveel tijd kwijt.
Iedereen doet of ze voor elk onderhoudsding binnen windows, moesten wachten, nou ik heb nieuws, het defragmenteren kun je al jaren automatisch laten doen op een tijdstip dat je er geen last van hebt, de updates heb ik nooit echt last van gehad, maar ik ging bij het afsluiten ook niet zitten wachten tot de comp daadwerkelijk afgesloten was.
Ik draaide elke week een "schone" backup, dus bij eventuele problemen, was ik maar een paar dagen kwijt.

En Linux dan?

Ik kan er redelijk mee uit de voeten, maar het installeren van nieuwe dingen kan soms een crime zijn.
Backups zijn een crime, ik gebruik nu REDO omdat ik binen het OS niet iets gemakkelijks (GUI) kan vinden, dus doe ik dat elke Woensdagavond voor alle drie computers maar het kost wel tijd.
Afhankelijkheden die niet te vinden zijn, of als je ze wel vindt gooien ze tijdens installeren allerlei andere software klakkeloos weg.
Een terminal waar je vreemde commandos in moet vullen, die 1 op de 100 mensen uit zijn hoofd weet, maar de rest moet dan dingen erin plakken en maar hopen dat het werkt.
Een belangrijke range van videokaarten (ATI) die slecht ondersteund worden (maakt mij niet uit wie de schuldige is maar het is gewoon een feit)
Het veelgebruikte Libreoffice geeft in de praktijk in de conversie naar een Windows standaard vrij veel problemen.
Bijna alle software is gewoon anders, en werkt vaak net even anders.

Wat ik hier mee wil zeggen?

Laten we nu niet zo zeiken over andere besturingssystemen, want Linux heeft ook wel wat minpuntjes.
En we hoeven echt geen discussie te voeren of ik in de genoemde punten wel of niet gelijk heb, het is namelijk gewoon *mijn* ervaring en heeft voor de rest niets met "gelijk hebben" te maken.

[Vistaus]

@PKing: Defragmenteren op Windows ben je op moderne PC's niet eens tijd aan kwijt want SSD's *wil* je niet eens defragmenteren, tenzij je het niet erg vindt om voor het einde van je garantie de SSD te moeten (laten) vervangen

"Laten we nu niet zo zeiken over andere besturingssystemen, want Linux heeft ook wel wat minpuntjes."

Exactemento. Geen enkel OS is perfect. Windows heeft sterke kanten, Linux heeft sterke kanten, AmigaOS 4 heeft sterke kanten, BSD heeft sterkte kanten en ga zo maar door. En ieder voordeel heb zijn nadeel, dus ook zijn er minpunten bij elk OS.

[Pjotr]

..... maar Linux in het algemeen, en *buntu en Mint in het bijzonder, vind ik duidelijk het beste besturingssysteem. Beslist beter dan Windows. Onder andere op basis van de eerder in dit draadje genoemde argumenten.

Laten we oppassen voor over-relativering..... "Alle auto's zijn goed, tegenwoordig",  ja, maar Toyota is nog steeds een stuk beter dan Lada. 

[Vistaus]

..... maar Linux in het algemeen, en *buntu en Mint in het bijzonder, vind ik duidelijk het beste besturingssysteem. Beslist beter dan Windows. Onder andere op basis van de eerder in dit draadje genoemde argumenten.

Niemand zegt ook de een beter is dan de ander, alleen dat elk OS zijn voor- en nadelen heeft.

Niks mis met Lada overigens. Vooral de moderne Lada's krijgen veel positieve reviews omdat ze kwalitatief erg goed zijn en bijna niet stuk gaan

[Ron]

OffTopic:

Vooral de moderne Lada's krijgen veel positieve reviews omdat ze kwalitatief erg goed zijn en bijna niet stuk gaan

Sinds Renault eigenaar is, de oude Lada's uit de 2100 serie waren ook goed, die deed je pas weg als de gaten er in vielen, de onbetrouwbaarheid begon met de Samara  ........

Windows is ontwikkeld en gemaakt om er mooi uit te zien, en makkelijk in het gebruik te zijn. Veiligheid was (toen) niet belangrijk en nu zitten we met een erfenis, gedeeltelijk uit het DOS tijdperk.

Linux is ontwikkeld en gemaakt om veilig te zijn, vriendelijkheid en een mooi uiterlijk waren niet belangrijk. Om deze reden is Linux dan ook superieur op de server markt.

Door de vooruitgang groeien de systemen naar elkaar toe, Windows is stukken minder onveilig dan vroeger (dus niet veilig), terwijl Linux (Xubuntu) in mijn ogen vriendelijker is voor de eindgebruiker dan Windows.
Beiden zijn goed, het is maar net waar je de prioriteit legt, ik heb liever een veilig systeem.

[Nero]

Hehe, er wordt hier nogal met spek geschoten Wat fact-checking:

Toen Windows kwam, had ik 20 jaar ervaring met IT.

"Microsoft introduced an operating environment named Windows on November 20, 1985". Schrijver was dus al met IT vertrouwd in 1965. 

Ik ben 58 jaar en ben al met computers bezig sinds ze gemaakt werden, puur door mijn electronica hobby....

"After a functional test in December 1943, Colossus was shipped to Bletchley Park, where it was delivered on 18 January 1944 (...) Colossus was the world's first electronic digital programmable computer."

Nu is Wikipedia ook niet altijd even accuraat, maar doorgaans wel met bronvermelding onderbouwd.

Even inhoudelijk. Windows heeft zeker ook zijn merites (gehad). Zonder MS Windows hadden we zeker niet die snelle evolutie van hardware gekend zoals we de laatste 2 decennia meemaken. Naar mijn mening is de grote fout van Windows dat het is ontstaan als een "personal computer environment", waar men daarna het multi- {user | tasking | ...} gebeuren heeft aan toegevoegd, zonder van in het begin rekening te houden met veiligheidsaspecten. Unix en afgeleiden cq. varianten zijn van in het begin opgezet als multi-user systemen, waar veiligheid direct een rol heeft gespeeld.

Zelf ben ik mij pas echt in Linux gaan verdiepen na het Vista debacle. En gebruik ik Windows enkel nog uit noodzaak voor mijn GPS. Hoog tijd trouwens dat ik eens een andere familie buiten Debian ga proberen 

[Vistaus]

@Nero: Maar wat versta je onder 'computer'? Ik versta onder 'computer' een hele hoop meer dan alleen een PC. Ook een tablet is een computer en ook een smartphone is een computer. Zo wordt dat vaak ook aangeduid. Dus in die zin spreken we al van vóór 1943 van computers want er waren toen ook al computers (veelal op papier, maar soms ook in half-afgebouwde staat zoals die van de beroemde meneer Babbage).

[Nero]

Onder computer wordt algemeen aangenomen: een elektronisch digitaal programmeerbaar apparaat.

[Ron]

Er zijn analoge computers, er waren computers met relais (mechanisch) buizen (lekker oud) en er wordt momenteel een 3-demensionale computer ontwikkeld..........

[partyrabbit]

De oplossing is even eenvoudig als voor Ubuntu? Zoek geen “free downloads” maar gebruik software uit betrouwbare bron:

Dan nog onder windows een virus, en onder linux niet.
Onder windows kan en zal het zichzelf vaker installeren. Onder ubuntu vraagt hij dan elke keer om het wachtwoord.

En het wordt niet alleen via software verspreidt, maar ook via websites. Gewone websites, geen vage websites.
En ook dat werkt niet onder ubuntu want dat heb ik al eens gehad, dat hij om het install wachtwoord vroeg (niet gegeven uiteraard, dus niets geinstalleerd).

En dat "free downloads" is onder ubuntu dan weer veel makkelijker, in het downloadcentre.

En ja, het is nogal eens de gebruiker die het zelf binnen haalt.

Ook ik bash niet. Ook ik heb ervaring vanaf 3.11. Dat was de tijd dat de PC betaalbaar werd voor de thuisgebruiker. En nog velen er niet een hadden omdat internet nog niet beschikbaar was.
Ik zat al op internet toen dit voornamelijk nog gemeengoed was bij studenten en de gemiddelde nederlander er nog nooit naar gekeken had maar alleen van gehoord.
Alleen al het aantal vastlopers te pas en te onpas, wat ik nu met linux amper meer heb en wanneer wel linux het probleemloos afsluit.

[PKing]

De ervaring van vastlopers met Windows heb ik dan echt weer niet.
Twee belangrijke redenen waren waarschijnlijk, dat ik nooit Vista heb gebruikt.
En na mijn eerste computer:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Commodore_VIC-20

Heb ik elke computer of zelf gebouwd, of alle onderdelen na gedegen onderzoek samen laten bouwen, zodat de configuratie altijd zo goed als optimaal was.

Tot nu toe heb ik in nog geen jaar Linux al meer vastlopers gehad dan ooit met Windows.
ik wijt dat voor een groot deel aan het feit dat ik qua config een Windows machine heb......

[Vistaus]

Grappig is trouwens wél dat ondanks de kritiek "waarom zouden mensen nog Windows willen" in dit topic met als bijbehorend antwoord dat Linux niet genoeg market/op veel computers Windows wordt meegeleverd/ook veilig is voor sommige mensen, dat onze fameuze 'hackers-PC' (niet negatief, maar positief!) Raspberry Pi met een versie 2 komt. En wel met Windows 10 omdat "de klanten het willen". Ofwel er zijn serieus klanten die Windows *willen* ofwel meneer de CEO is 'van zijn geloof gevallen' http://www.theregister.co.uk/2015/02/02/windows_10_raspberry_pi_2_eben_upton_interview/

[testcees]

Ofwel er zijn serieus klanten die Windows *willen*

Het betreft Windows 10 IoT (Internet of Things) als alternatief voor Snappy Ubuntu Core.

Maar eerst zet ik op mijn Pi2 weer (ouderwets) Raspbian. 

[Paul Matthijsse]

Tot nu toe heb ik in nog geen jaar Linux al meer vastlopers gehad dan ooit met Windows.

Dan ben je een knappe jongen. Wat bedoel je met vastlopers?
En wat is "qua config een Windows-machine"?

[Vistaus]

Vastlopers heb ik op elk OS wel eens. Niemand is beter dan de andere daarin. Verschillende hardware door de jaren heen tot aan mijn huidige 2013- en 2014-hardware aan toe, dus kun je nagaan...

Vraag me inderdaad wel af wat "qua config een Windows-machine" is.

[PKing]

Ik heb een ATI kaart om te beginnen, nu kunnen jullie jezelf van alles afvragen, maar Linux en ATI werken gewoon slecht samen.
En toen ik deze computer kocht was Linux nog niet in de picture, en heb ik gewoon gekeken wat weinig problemen gaf met W7 in mijn geval.

Ik had misschien moeten zeggen game machientje

Want Windows lijkt hier toch wel wat te triggeren lol.

[MKe]

Ben het eens met Femke. Linux is niet het beste OS voor iedereen en volgens mij is er geen enkel OS dat dat predicaat verdient.

Terwijl Windows zo zijn problemen heeft (breed uitgemeten hier in dit draadje) heeft Linux die ook. Om maar wat te noemen:
Ik heb net voor het eerst sinds jaren een nieuwe laptop gekocht en de ondersteuning in Linux was belabberd. Mijn netwerk kaart werd niet ondersteund, alleen met een 3rd party driver. Deze 'breekt' dan weer zodra er een kernel update is, een gevolg van het feit dat linux een monolitisch kernel heeft. Verder wordt de touchpad niet ondersteund. Dit terwijl dit type al zeker een jaar de standaard is bij Asus, toch niet een onbelangrijke producent van laptops. Er is wel een 'hack' van een gebruiker om dit dan weer werkend te krijgen, maar het betekent zelf binnenhalen van een prive-git repository en compileren van een custom kernel. Het feit dat deze oplossing al meer dan een half jaar bestaat en het de gemeenschap niet is gelukt in die tijd de boel naar de main-kernel te brengen geeft toch te denken. Toch niet echt iets wat je de mainstream gebruiker wilt laten doen.
Voeg dit toe aan het feit dat de accuduur op Linux ruwweg de helft is van die onder Windows op dezelfde machine (ik heb het nog niet eens over de slechte ondersteuning van hybride grafische kaarten), dit terwijl ik micromanagement heb uitgevoerd op de electriciteit-consumptie door allerlei onnodige dingen, services etc. uit te zetten (zelfs de CD-ROM) geeft toch wel aan dat Linux zo z'n eigen issues heeft en dat wij als linux-gemeenschap ook niet te arrogant moeten worden.

Dit gezegd hebbende moet ik toegeven dat geen van de bovenstaande issues mij ertoe gebracht heeft om toch Windows8 te gaan gebruiken i.p.v. Linux, maar ik kan me voorstellen dat voor veel mensen dit anders zal zijn. De laptop werkte zonder issues onder Win8, juist vanwege de ondersteuning van Asus.

Toegegeven, het is niet de fout van Linux dat fabrikanten Linux niet goed ondersteunen, maar het is wel de realiteit.

[Vistaus]

Ik kwam bij toeval dit tegen: http://virusscan.jotti.org/en
Is een online virusscanner die scant op Linux-virussen als je een bestand opgeeft. Is dus een Linux-online-equivalent van VirusTotal.

Nu ben ik geenszins van plan deze te gaan gebruiken, maar voor sommigen alhier die wellicht een keertje twijfelen over het nut van anti-virus op Linux is dit nog een mooie tussenweg aangezien je hierbij dus gewoon een online iets gebruikt