Vertaling gedragscode voor leiders - Ubuntu Leadership Code of Conduct (LCoC)

[Petervdw]

De gedragscode voor leidinggevenden binnen de Ubuntu gemeenschap is vertaald en tot een zo leesbaar mogelijk geheel samengevat. Het ontwerp is te lezen op:

Engelse versie: http://www.ubuntu.com/community/leadership-conduct
Nederlandse versie: http://wiki.ubuntu-nl.org/community/CoC/GedragscodeLeiders

JvH heeft het leeuwendeel van het vertalen op zich genomen, waarvoor hem dank toekomt. Verder hebben we in onderling overleg nog wat details gestroomlijnd en beter leesbaar gemaakt.

We vragen iedereen het stuk door te lezen en aan kritiek te onderwerpen. Graag Uw oordeel en eventuele op- of aanmerkingen.

Een persoonlijk woord van dank aan JvH voor de prettige samenwerking.

Vr.groet, peter

moderator edit: Dit is topic afgesplitst van CoC, nu ook link naar Engelse versie toegevoegd.

[JvH]

Graag gedaan, en Peter jij ook bedankt voor je nakijkwerk en nuttige aanvullingen tot dusver.
Ik ben ook erg tevreden over de constructieve en m.i. vruchtbare samenwerking. Dat maakt het vertaalwerk leuk!

[Rachid]

Goed werk aan degenen die al aan de gedragscode voor leiders hebben gewerkt! Ik heb t/m danbetuiging doorgenomen en wat kleine dingen aangepast. Later kijk ik verder.
Dingen die me opvielen.

Leadership By Example -> voorbeeldrol
Volgens mij klopt dit niet helemaal. Ik heb ervan gemaakt: "Leiderschap door voorbeeld". Dit vind ik zelf nog niet zo heel mooi klinken, maar is denk ik wel beter vertaald. Dit dekt meer de lading van wat ze in de engelstalige gedragscode bedoelen.

Zo kom ik gelijk bij de volgende, gedragscode. In de CoC hebben we gekozen om gedragscode te gebruiken als vertaling van Code of Conduct. Ik zag ergens gedragsregels dus daar heb ik gedragscode van gemaakt zodat we consistent blijven.

Ik hoor wel hoe jullie hierover denken.

[JvH]

Leadership By Example -> voorbeeldrol
Volgens mij klopt dit niet helemaal. Ik heb ervan gemaakt: "Leiderschap door voorbeeld". Dit vind ik zelf nog niet zo heel mooi klinken, maar is denk ik wel beter vertaald. Dit dekt meer de lading van wat ze in de engelstalige gedragscode bedoelen.

Bij dit stukje heb ik expres een iets vrijere vertaling gekozen, omdat ik 'Leiderschap door voorbeeld' net als jij niet heel mooi vond klinken. En omdat de term 'voorbeeldrol' uitgelegd wordt in de tekst eronder leek mij dat acceptabel.

Zo kom ik gelijk bij de volgende, gedragscode. In de CoC hebben we gekozen om gedragscode te gebruiken als vertaling van Code of Conduct. Ik zag ergens gedragsregels dus daar heb ik gedragscode van gemaakt zodat we consistent blijven.

Waar in de tekst verwezen wordt naar de CoC-tekst heb ik gekozen voor Ubuntu-gedragscode of kortweg Gedragscode. Aan het begin van de tekst hadden ze het over een 'standard for all conduct in the Ubuntu community'. Daar heb ik bewust gekozen voor de term gedragsregels om verwarring met de CoC-tekst(en) te voorkomen.

[Petervdw]

N.a.v. Leadership by example --> Voorbeeldrol
Ik vind eigenlijk beide vertalingen niet zo mooi, hoewel voorbeeldrol me wat gebruikelijker in het nederlands lijkt. Wij zeggen eigenlijk niet: "Leiderschap door voorbeeld". We zeggen: "Leiderschap door het voorbeeld te geven". Dat is de betekenis. Maar dat is hier te lang, en ik ben niet zo'n goede vertaler.
Nachtje over liggen dubben ( ja,   daag!), en bedacht dat, overigens met een heel klein nuanceverschil, misschien een aardig compromis zou kunnen zijn: "Leiderschap als voorbeeldfunctie".
En dan de eerste zin: "Wij verwachten dat leiderschap een voorbeeldfunctie vervult".

Dan over de gedragscode.
Hier vind ik de vertaling van JvH beter en mooier.
De Ubuntu-gedragscode beschrijft de algemene gedragsregels die --enz. Een code (geschreven stuk) die (dat) regels beschrijft. Formeel helemaal juist en mooier nederlands.
De Ubuntu-gedragscode beschrijft de algemene gedragscode die --enz. Een code die zichzelf beschrijft. Beetje dubbel, en minder mooi nederlands. Tweemaal "code" in één zin, heel dicht bij elkaar.
Maar goed, dat is mijn mening als taalpeuteraar.
Ik hoop een vruchtbaar idee te hebben geopperd.

Vr.groet, peter

[Petervdw]

Aan Vistaus

Over de CoC: http://wiki.ubuntu-nl.org/community/CoC/Gedragscode

@peter:
Verder ziet je aangepaste vertaling er prima uit

Sorry, even geen erg in gehad om je te bedanken voor het compliment. Bij deze.

Vr.groet, peter

[JvH]

Nachtje over liggen dubben ( ja,   daag!), en bedacht dat, overigens met een heel klein nuanceverschil, misschien een aardig compromis zou kunnen zijn: "Leiderschap als voorbeeldfunctie".
En dan de eerste zin: "Wij verwachten dat leiderschap een voorbeeldfunctie vervult".

Dat kopje vind ik wel een goede suggestie. Is ondubbelzinnig en klinkt ook goed.
Ik heb wel mijn twijfels bij de 2^e zin, omdat niet het leiderschap, maar de leider (die als het goed is leiderschap uitoefent) die voorbeeldfunctie vervult.

Ik wil nog wel wat kwijt over de keuze tussen een letterlijke en vrije vertaling. Zo nu en dan zie ik de neiging om het korte en bondige Engels 1 op 1 over te zetten naar het Nederlands, met vaak een, in mijn ogen, gekunsteld aandoend resultaat.
Die bondigheid is nu eenmaal een punt waarop het Nederlands onderdoet voor het Engels. Een minder bondige of vrijere vertaling verdient mijns inziens dan de voorkeur.

[Petervdw]

JvH

Ja, direct accoord. Er stond eerst "Goede leiders vervullen een voorbeeldfunctie" in mijn kladje. Toen zitten strepen en veranderen. Fout had er na verloop van enkele leesrondes toch uitgerold denk ik.

Vr.groet, peter


M.b.t. Letterlijk of vrij vertalen: De hoofdzaak is in het nederlands een begrijpelijk en leesbaar geheel te krijgen. Daarvoor vertaal je. Bovenal moet het waarheidsgetrouw zijn; ik bedoel, door de vertaling moet er niet iets anders komen te staan. Zodra je ruimere begrippen als leadership ed. gaat vertalen, moet de vertaler m.i. ook het verband en de intenties in het oog houden.

[Rachid]

M.b.t. Letterlijk of vrij vertalen: De hoofdzaak is in het nederlands een begrijpelijk en leesbaar geheel te krijgen. Daarvoor vertaal je. Bovenal moet het waarheidsgetrouw zijn; ik bedoel, door de vertaling moet er niet iets anders komen te staan. Zodra je ruimere begrippen als leadership ed. gaat vertalen, moet de vertaler m.i. ook het verband en de intenties in het oog houden.

Dat was ook precies de reden dat ik het veranderd had. Bij "Leadership By Example" moest ik denken aan Proof by example uit de wiskunde. Dit komt neer op het bewijzen van iets door 1 of meer voorbeelden te geven. Daarom weet ik niet of voorbeeldrol wel de juiste vertaling is. Volgens mij is het meer dat je leider wordt/bent/blijft door je ernaar te gedragen.

Dat leiders een voorbeeldrol hebben wordt volgens mij meer besproken in de volgende alinea "Respecting Ubuntu Processes and Principles" (Respect voor Ubuntu-processen en -principes).

De Gedragscode geldt in sterkere mate voor leiders dan voor anderen. Leiders tonen meer geduld, meer respect, en zijn beleefder dan andere leden van de Ubuntugemeenschap....

[Rachid]

De rest heb ik nu ook doorgenomen. Vooral bij conflicterende belangen heb ik wat aanpassingen gedaan. Dit heb ik ten eerste veranderd naar belangenverstrengeling (dat is volgens mij een betere vertaling). De laatste paar zinnen van die alinea waren:

Leiders maken geen onderscheid tussen conflicterende belangen, die alleen als zodanig ervaren worden, en echte conflicterende belangen. Beide verdienen de aandacht en moeten zo mogelijk worden opgelost. Ze erkennen ook het bestaan van verschillende invalshoeken, en begrijpen dat hun handelen evengoed wordt beïnvloed door als zodanig ervaren conflicten, als door echte.

Dit heb ik veranderd naar:

Leiders realiseren zich dat waargenomen belangenverstrengeling even belangrijk is als echte belangenverstrengeling. Verder zijn ze zich bewust van percepties; zij begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Dit ligt naar mijn mening dichterbij de engelse tekst.

They realize that perceived conflicts of interest are as important as real conflicts of interest and are cognizant of perceptions; they understand that their actions are as tainted by perceived conflicts as by real ones.

Wat betreft vrije vertaling. Ik ben van mening dat de vertaling zo goed mogelijk de bedoelingen van het origineel moet bevatten. Ik heb liever dat het wat minder mooi klinkt in het Nederlands en dat we misschien nog een betere verwoording moeten zoeken, dan dat er iets staat dat niet precies hetzelfde betekent.

Nog een vraag: Waarom is gedragscode met een hoofdletter?

[JvH]

Omdat ze het in het Engels Code of Conduct ook met hoofdletters schrijven

[Petervdw]

Aan Wazzzaaa

Je gaat je gang maar. Ik zie dat je het kunt. Geweldig, en ook zo begrijpelijk.

En BTW: daarom hoef je nog niet te schreeuwen.

Vr.groet, peter

[JvH]

Dat stukje onder Conflicts of Interest was ook wel het moeilijkste stukje om te vertalen.
Belangenverstrengeling... daar had ik op moeten komen Mooi woord.
Ik hoop wel dat 'perceptie' voor de beoogde lezers een niet al te vaag woord is.

[Petervdw]

Kijk, dat is de toon.
Ik wist het ook niet. Nu wel. Had ik het wel geweten, dan zou ik zeker een paar zinnen over het vermijden van belangenverstrengeling, en over het vermijden van zelfs maar de schijn van belangenverstrengeling hebben neergezet.
Dan begrijpt iedereen het gewoon.

Vr.groet, peter

[Petervdw]

Belangenverstrengeling

Een leider merkt belangenverstrengeling op en besteedt besluiten dan uit aan andere teamleden, teams of sturende organen. Wanneer er sprake is van twijfel, vraagt de leider in het openbaar om de mening van anderen. Leiders realiseren zich dat waargenomen belangenverstrengeling even belangrijk is als echte belangenverstrengeling. Ze zijn zich bewust van deze waarnemingen en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Hoewel belangenverstrengeling niet per definitie negatief bedoeld hoeft te zijn, wordt het hier wel zo gebruikt. Maar goed.

Wie kan mij het verschil uitleggen tussen "waargenomen belangenverstrengeling" en "echte belangenverstrengeling". Liefst met een voorbeeld, ik begrijp hier echt niets van.

In de laatste zin: Welke waarnemingen, de echte of de waargenomen?

En wat is het verschil tussen "waargenomen conflicten" en "ware conflicten".


Vr.groet, peter

[JvH]

Wie kan mij het verschil uitleggen tussen "waargenomen belangenverstrengeling" en "echte belangenverstrengeling". Liefst met een voorbeeld, ik begrijp hier echt niets van.
...
En wat is het verschil tussen "waargenomen conflicten" en "ware conflicten".

Probleem is hier hoe het woordje 'perceived' vertaald moet worden. Ik weet daar persoonlijk geen mooi Nederlands woord voor. Ik had geloof ik gekozen voor omwegen in de trant van 'als zodanig beleefd' en 'zoals ze worden ervaren'. 'Waargenomen', zoals het er nu staat, zou je ook op die manier op kunnen vatten, maar het is wel een erg dubbelzinnig woord. 'Echte' conflicten kunnen immers evengoed waargenomen worden.

Ik zou bij deze een voorstel willen doen: eerst discussiëren over evt. wijzigingen, voordat er wordt overgegaan tot daadwerkelijke aanpassing. Aanpassingen doen in de tekst zonder dat daar consensus over is, werkt mijns inziens niet echt handig.

[Rachid]

Dat stukje had ik vertaald en ik ben het ermee eens dat het niet echt duidelijk is. Ik denk dat het erom gaat dat er een verschil is tussen feiten en conflicten zoals ze worden waargenomen door mensen. Ik denk dat je als leider rekening moet houden met hoe jouw acties worden waargenomen. De leider beslist op basis van bepaalde feiten, maar misschien is niet iedereen hiervan op de hoogte, dus hebben zij misschien een andere kijk erop.

Dit is wat JvH ervan had gemaakt

.... Leiders beseffen dat conflicterende belangen, die alleen als zodanig ervaren worden, even belangrijk zijn als daadwerkelijk conflicterende belangen. Ze erkennen ook het bestaan van verschillende invalshoeken, en begrijpen dat hun handelen evengoed wordt beïnvloed door als zodanig ervaren conflicten, als door echte.

conflicterende belangen = belangenverstrengeling
Lees ook eens http://nl.wikipedia.org/wiki/Belangenverstrengeling

Ik heb zojuist even in het internationale teamkanaal op IRC (#ubuntu-community-team) gevraagd of iemand dit wil toelichten. Het antwoord was:

Basically it means if other people think you have a conflict of interest then you should do something about it other than just deny that it is in fact a conflict of interest.

Ik ben het met JvH eens dat we dit soort dingen beter eerst kunnen bespreken voor ze eerst door te voeren. Ik wil graag de volgende tekst voorstellen:

.... Leiders beseffen dat belangenverstrengeling, dat alleen als zodanig ervaren wordt, even belangrijk is als daadwerkelijk belangenverstrengeling. Ze zijn zich bewust van deze waarnemingen en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Ik denk dat deze vertaling het dichtst bij het origineel ligt. Als dit nog niet duidelijk is kunnen we een tweede pagina maken waar bepaalde punten duidelijker toegelicht. Hier kunnen we dan met meer zinnen en evt. voorbeelden uitleggen wat er bedoeld wordt.

[JvH]

Ik zit dat eerste zinnetje nog eens door te lezen, en begin toch te twijfelen... is het niet 'zich beseffen'? In mijn stukje had ik het ook zonder 'zich', maar ik vind het er eigenlijk wel vreemd uitzien.

Leiders beseffen dat belangenverstrengeling, die alleen als zodanig ervaren wordt...

Wat betreft het laatste stukje

...en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Zijn het niet die (al dan niet als zodanig waargenomen) conflicten die invloed hebben op hun acties? Dat maak ik althans op uit de Engelse tekst. Als je het echt letterlijk zou vertalen gaat het om 'acties die gekleurd worden door...'

[Rachid]

Ik zit dat eerste zinnetje nog eens door te lezen, en begin toch te twijfelen... is het niet 'zich beseffen'? In mijn stukje had ik het ook zonder 'zich', maar ik vind het er eigenlijk wel vreemd uitzien.

Eens.

Leiders beseffen dat belangenverstrengeling, die alleen als zodanig ervaren wordt...

Eens.

Wat betreft het laatste stukje

...en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Zijn het niet die (al dan niet als zodanig waargenomen) conflicten die invloed hebben op hun acties? Dat maak ik althans op uit de Engelse tekst. Als je het echt letterlijk zou vertalen gaat het om 'acties die gekleurd worden door...'

Dat een conflict invloed heeft op het gedrag vind ik geen goede tekst, maar ik snap wel wat je bedoelt.

"they understand that their actions are as tainted by perceived conflicts as by real ones."
Hier staat in andere woorden: "Leiders begrijpen dat hun gedrag evengoed wordt aangetast door waargenomen verstrengeling als door ware verstrengeling".
(ik heb hier ook nog conflict vervangen door verstrengeling)

We kunnen evt. op een andere pagina uitleggen wat er wordt bedoeld met waargenomen conflicten en ware conflicten.

[Petervdw]

Tja, hier staan nu steeds min of meer dezelfde argumenten van dezelfde mensen die ik al eerder zag.
Zeer gewaardeerd, maar het voegt weinig of niets toe.
Het blijft steeds dezelfde hutspot van woorden die het niet echt duidelijker maken. Dat komt door de letterlijke vertaling. De hele alinea heeft de intentie te waarschuwen tegen strijdige belangen. Dat begrip wordt in het nederlands anders verwoord.

Ik zou er nu graag eens een ander over horen. Wat denkt U van de nederlandse zin (met name de twee laatste zinnen):

Belangenverstrengeling

Een leider merkt belangenverstrengeling op en besteedt besluiten dan uit aan andere teamleden, teams of sturende organen. Wanneer er sprake is van twijfel, vraagt de leider in het openbaar om de mening van anderen. Leiders realiseren zich dat waargenomen belangenverstrengeling even belangrijk is als echte belangenverstrengeling. Ze zijn zich bewust van deze waarnemingen en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben op conflicten zoals ze worden waargenomen als op ware conflicten.

Begrijpt U wat er bedoeld wordt?
Door een vrijere vertaling kun je in één keer de bedoeling van het geheel duidelijk maken. Zonder te vervallen in allerlei toelichtingsbladen. Toelichtingsbladen op een gedragscode, wie leest die dan nog.


Vr.groet, peter

[testcees]

Even belangrijk als een belangenverstrengeling is de schijn van belangenverstrengeling. Hierdoor kan iemand onbevangen oordelen.
Wazzzaaa bedankt voor de tip: http://nl.wikipedia.org/wiki/Belangenverstrengeling

Voorstel:

Leiders realiseren zich dat de schijn van belangenverstrengeling even belangrijk is als werkelijke belangenverstrengeling. Ze proberen deze schijn te vermijden en begrijpen dat hun acties dezelfde invloed hebben bij een schijnbare als bij een werkelijke belangenverstrengeling.

Correcties, aanvullingen, verbeteringen en andere ideeën zijn welkom maar een toelichting op een aparte pagina zou niet nodig moeten zijn.

http://wiki.ubuntu-nl.org/community/CoC/GedragscodeLeiders#Belangenverstrengeling

[JvH]

Hoera voor testcees Zo is de zin veel beter leesbaar, en volgens mij dekt ie dan ook de lading van de Engelse tekst aardig goed. Top 

[Petervdw]

Ik gooi toch nog even wat roet in het eten.
In de hele alinea staat nergens dat echte belangenverstrengeling niet kan/mag/vermeden moet worden.

De laatste zin moet iig bevatten:

Leiders dienen met hun acties te allen tijde belangenverstrengeling, ja, zelfs maar de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. (Zie trouwens antwoord 37 in dit topic)

"met hun acties" zou je ook kunnen denken aan "door hun handelen", of "met hun handelen/acties".

Vr.groet, peter

[Parbo]

Twijfelde ik ook aan
Governance bodies  zijn "leidinggevende organen" (of leidinggevenden of bestuurders) Hier zeker geen regering.

Zou het hier om "bestuursorganen" gaan?

[Parbo]

Leiders tonen meer geduld, meer respect, en zijn beleefder dan andere leden van de Ubuntu-gemeenschap.

Hier heb ik nog een opmerking over. Ik zou zeggen:
Leiders dienen meer geduld en respect te tonen, en beleefder te zijn dan andere leden van de Ubuntu-gemeenschap.

Dit omdat "het beleefder zijn e.d." niet een FEIT is, maar een aanbeveling.
Het is maar een suggestie